Thị trường giàn khoan – Bước vào một chu kỳ mới

 

Giàn khoan là một thiết bị phức tạp được sử dụng để khoan và khai thác dầu mỏ và khí đốt tự nhiên từ các giếng khoan sâu dưới lòng đất và đáy biển. Các giàn khoan có nhiều kích cỡ và loại khác nhau, tùy thuộc vào: (i) độ sâu của giếng khoan; (ii) loại đá cần khoan xuyên qua; và (iii) vị trí của giếng. Trong đó, giàn khoan Jack-up là loại phổ biến nhất nhờ tính linh hoạt, thường được sử dụng để khoan trong vùng nước nông với chi phí hợp lý. Do đó, giàn khoan Jack-up chiếm hơn 70% tổng số giàn khoan trên toàn thế giới.

 

Các loại giàn khoan

Hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí (E&P) của thế giới phục hồi và tăng tốc

Khi giá dầu duy trì ổn định quanh mức 70 USD/thùng trong ba năm qua, hoạt động khoan dầu khí toàn cầu đã có sự cải thiện đáng kể so với giai đoạn đại dịch COVID trước đó. Trọng tâm ngành cũng đã chuyển hướng sang các dự án ở vùng nước nông, nơi có trữ lượng lớn và chi phí hòa vốn thấp. Do đó, nhu cầu đối với giàn khoan Jack-up, đặc biệt từ các nhà khai thác dầu khí lớn ở khu vực Trung Đông, đã tăng trưởng đáng kể. Trong gần một thập kỷ trước, thị trường giàn khoan Jack-up rơi vào tình trạng khó khăn và dư cung, với rất ít kỳ vọng rằng tỷ lệ công suất của thị trường có thể vượt qua 90%. Tuy nhiên, điều này bắt đầu thay đổi trong giai đoạn 2022–2023, đánh dấu sự khởi đầu của một chu kỳ mới khi một làn sóng lớn các dự án thăm dò và khai thác (E&P) được triển khai trên toàn cầu.

 

Giá dầu hòa vốn theo khu vực khai thác

 

Hơn nữa, theo IHS và Westwood Energy, nhu cầu toàn cầu đối với giàn khoan Jack-up đã phục hồi mạnh mẽ trong ba năm qua, trong khi nguồn cung giàn khoan tăng chậm. Các khu vực có hoạt động thăm dò và khai thác (E&P) sôi động như Trung Đông chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhu cầu giàn khoan Jack-up toàn cầu. Bên cạnh đó, nhiều giàn khoan Jack-up đã vượt quá 30 năm hoạt động và ngừng sử dụng trong giai đoạn 2023–2025. Do đó, tỷ lệ công suất thị trường của giàn khoan Jack up đã phục hồi mạnh mẽ và duy trì trên 90% trong ba năm gần đây, kéo theo giá thuê trung bình (day rate) của giàn khoan tăng gấp đôi, đạt khoảng 120.000 – 150.000 USD/ngày trong giai đoạn 2023–2025, mức giá này mang lại lợi nhuận tốt cho các công ty cho thuê giàn khoan.

 

Giá thuê của giàn khoan Jack-up giai đoạn 2013- 2025

 

Nguồn cung giàn khoan Jack-up mới đã bị thắt chặt đáng kể, với chỉ còn một nửa số lượng giàn khoan đang được đóng mới so với giai đoạn đại dịch COVID trước đó. Nhiều giàn khoan trong số này cần hơn 2 năm để hoàn thành, khiến công suất mới bị hạn chế trong ngắn hạn. Số đơn đặt hàng hiện tại đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, với các giàn khoan đang đóng chỉ chiếm khoảng 3% tổng số giàn khoan toàn cầu đang hoạt động. Bên cạnh đó, hiện rất ít đơn hàng mới nào được đặt, do chi phí xây dựng dự kiến sẽ cao hơn các chu kỳ trước và có thể lên tới khoảng 300 triệu USD mỗi giàn. Trong khi đó, khoảng 180 giàn khoan Jack-up đã dừng hoạt động trong thập kỷ qua, và khoảng một phần ba đội tàu Jack-up hiện nay đã trên 30 năm tuổi, có khả năng sẽ nghỉ hữu trong những năm tới.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nguồn: S&P Global, PHFM

 

Thị trường khoan tại Đông Nam Á vẫn rất tích cực

Tổng số giàn khoan Jack-up tại khu vực Đông Nam Á vào cuối năm 2024 là 45 giàn, chiếm hơn 10% tổng số giàn khoan Jack-up trên toàn cầu. Tại thị trường Đông Nam Á, công suất sử dụng giàn khoan đã được cải thiện trong giai đoạn 2023–2025, theo xu hướng phục hồi chung của toàn cầu. Một số giàn khoan trong khu vực đã được di chuyển sang Trung Đông để đáp ứng nhu cầu cao tại đây, và một phần là do sự cải thiện nhu cầu tại khu vực Đông Nam Á. Triển vọng của thị trường khoan tại Đông Nam Á cũng rất khả quan, khi các công ty dầu khí quốc gia trong khu vực dự kiến sẽ tăng tổng vốn đầu tư trong giai đoạn 2025–2027. Các quốc gia tích cực nhất trong hoạt động thăm dò và khai thác (E&P) gồm Malaysia, Indonesia và Việt Nam. Tỷ lệ công suất giàn khoan Jack-up tại Đông Nam Á đã liên tục duy trì ở mức cao từ năm 2022, và đạt gần 95%. Trong tương lai gần, giá thuê giàn khoan Jack-up dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao, khi được hỗ trợ bởi nhu cầu giàn khoan Đông Nam Á ổn định và vững chắc. Chúng tôi dự báo giá thuê trung bình giàn Jack up sẽ duy trì trên 100.000 USD/ngày, đây là mức rất tích cực cho các công ty cho thuê giàn khoan trong khu vực.

Dự phóng số lượng giàn khoan Jack-up trong khu vực Đông Nam Á

 

Đầu tư cho hoạt động thăm dò và khai thác (E&P) ở Việt Nam đang phục hồi

Hoạt động thăm dò và khai thác (E&P) của Việt Nam được dự báo sẽ tăng tốc từ năm 2025 trở đi, được thúc đẩy bởi sự gia tăng đáng kể trong vốn đầu tư trong giai đoạn 2025–2030, ước tính vượt hơn 10 tỷ USD, cao hơn đáng kể so với giai đoạn trước. Lễ khởi công chính thức của dự án Lô B – Ô Môn vào cuối năm 2024 đã đặt nền móng cho một giai đoạn tăng trưởng mới trong hoạt động dầu khí thượng nguồn. Ngoài ra, các dự án Sư Tử Trắng (White Lion) giai đoạn 2B và Lạc Đà Vàng (Golden Camel) cũng được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy đà tăng trưởng này. Chúng tôi cũng dự báo rằng đầu tư cho hoạt động E&P tại Việt Nam cũng sẽ tăng trưởng mạnh trong 3 năm tới.

 

Phùng Minh Hoàng – Phòng đầu tư, PHFM