Xuất Khẩu Cá Rô Phi Sang Thị Trường Mỹ: Trong Nguy Có Cơ
- Tình hình xuất khẩu thủy sản 6 tháng đầu năm:
Trong nửa đầu năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam ghi nhận sự phục hồi tích cực sau giai đoạn suy giảm kéo dài. Theo VASEP, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 5.3 tỷ USD, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm trước, nhờ sự cải thiện trong xuất khẩu cá tra, tôm và đặc biệt là cá rô phi – một mặt hàng đang nổi lên như một lựa chọn thay thế chiến lược cho thị trường Mỹ.
Riêng cá rô phi và cá điêu hồng, kim ngạch xuất khẩu trong quý I/2025 đạt gần 14 triệu USD, tăng 131% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, thị trường Mỹ chiếm 46% tổng giá trị, tương đương hơn 6 triệu USD, cho thấy xu hướng nhập khẩu tại Mỹ chuyển dịch rõ rệt sang nguồn cung Việt Nam.
- Cá rô phi, thị trường tiềm năng:
Cá rô phi đang trở thành một trong những sản phẩm thủy sản có triển vọng nhất của Việt Nam. Theo VASEP, quy mô thị trường cá rô phi toàn cầu năm 2024 đạt 10,6 tỷ USD, và dự kiến sẽ tăng lên 14,5 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 3,52%/năm.
Sản lượng cá rô phi toàn cầu năm 2024 đạt 7 triệu tấn, trong đó Việt Nam đóng góp khoảng 300.000 tấn, tương đương 4,3% thị phần. Dự kiến năm 2025, sản lượng toàn cầu sẽ tăng lên 7,3 triệu tấn, phản ánh nhu cầu tiêu thụ ngày càng cao nhờ đặc tính dinh dưỡng, giá cả hợp lý và phù hợp với xu hướng ăn uống lành mạnh. Công ty Cổ phần Nam Việt (HOSE: ANV) là một trong những công ty tiên phong phát triển hệ thống cá rô phi bè trên sông để đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm ngoài sản phẩm cá tra truyền thống.
Nguồn: VASEP, PHFM tổng hợp
- Các đối thủ cạnh tranh:
Trung Quốc hiện nay là nhà cung cấp cá rô phi lớn nhất thế giới, Mỹ là thị trường nhập khẩu chủ lực của mặt hàng này trong nhiều năm qua. Năm 2024, Trung Quốc cung cấp gần 84.000 tấn phile cá rô phi đông lạnh cho Mỹ, vượt xa con số 7.830 tấn từ Indonesia và 874 tấn từ Honduras – nguồn cung cá rô phi lớn nhất của Mỹ ở khu vực Mỹ Latinh.
Trong khi đó, Indonesia, Brazil, Honduras và Colombia đã và đang củng cố vị thế, trở thành những đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam nhờ sản lượng lớn và tốc độ tăng trưởng nhanh trong những năm gần đây. Indonesia duy trì sản lượng khoảng 1,35 triệu tấn/năm, chiếm 23% toàn cầu, với tốc độ tăng trưởng trung bình 6,61%/năm và kim ngạch xuất khẩu đạt 92 triệu USD trong năm 2024. Brazil cũng thể hiện sức bật đáng kể khi sản lượng năm 2024 đạt 662.000 tấn, tăng 14% so với 2023; với điểm đến chính là thị trường tại Mỹ (chiếm 92% tỷ trọng xuất khẩu)..
Nguồn: trademap, PHFM tổng hợp
- Cơ hội từ thuế quan của Mỹ:
Trong 5 tháng đầu năm 2025, giá xuất khẩu bình quân của cá rô phi Việt Nam đạt khoảng 4,9 USD/kg, cao hơn tới 141% so với mức 2,05 USD/kg của cá tra. Khoảng chênh lệch này cho thấy cá rô phi có tiềm năng mang lại biên lợi nhuận gộp cao hơn đáng kể, đặc biệt khi được chế biến sâu và xuất khẩu sang các thị trường có giá trị cao như Mỹ. Hiện tại, thị trường Mỹ đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung cá rô phi do áp mức thuế đối ứng lên tới 55% đối với sản phẩm từ Trung Quốc – vốn là nhà cung cấp chính, chiếm gần 50% tổng kim ngạch nhập khẩu.
Nguồn: NOAA, PHFM tổng hợp
Tuy thị trường này cũng có tính cạnh tranh cao, với sự tham gia của nhiều quốc gia như Brazil, Indonesia, Colombia và Ai Cập, đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải đầu tư bài bản vào chất lượng, logistics và thương hiệu để chiếm lĩnh thị phần bền vững. Với tổng giá trị nhập khẩu cá rô phi của Mỹ lên tới 800 triệu USD/năm, trong đó 390–400 triệu USD đến từ Trung Quốc, việc các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải đa dạng hóa nguồn cung đang mở ra cơ hội rõ rệt cho Việt Nam.
Nguồn: Hải quan, PHFM tổng hợp
Nguyễn Minh Trí – Phòng đầu tư, PHFM